Thủ đô Hà Nội được biết đến với bề dày lịch sử, văn hóa lâu đời, đã đi vào thi ca với những làng nghề truyền thống. Bài viết này sẽ tổng hợp những làng nghề ở Hà Nội nức tiếng – nơi đã gìn giữ bản sắc dân tộc qua những sản phẩm thủ công độc đáo.
1. Làng gốm Bát Tràng
Địa chỉ: Tả ngạn sông Hồng, huyện Gia Lâm, Hà Nội
Làng nghề ở Hà Nội đầu tiên và được nhiều người biết đến là làng gốm Bát Tràng với hơn 500 năm tuổi nghề. Không chỉ được biết đến là làng nghề cổ quen thuộc với người dân Hà Thành mà còn nổi tiếng cả trong nước.
Sở dĩ, cái tên “Bát Tràng” xuất hiện từ thời Lê. Đó là khi 5 dòng tộc gốm nổi danh của làng Bồ Bát xứ Thanh được sáp nhập với dòng họ Nguyễn ở đất Minh Tràng để phát triển thành làng nghề truyền thống lớn nhất bấy giờ.
Theo đó, 5 dòng họ lớn được nhắc đến là: Nguyễn, Trần, Vương, Lê, Phạm đưa một số nghệ nhân, thợ gốm với gia đình con cháu rời làng di trú về phía kinh thành Thăng Long để lập nghiệp. Họ quyết định dừng chân tại 72 gò đất trắng làng Minh Tràng, tức làng gốm Bát Tràng ngày nay.
Đến với làng gốm Bát Tràng, bạn sẽ được tận mắt chứng kiến những sản phẩm tuyệt tác gồm: đồ mỹ nghệ, bát, ấm trà, bình hoa với đồ trang trí gốm…Trong đó gốm Bát Tràng được làm thủ công rất tỉ mỉ và có tính thẩm mỹ cao, vừa cung ứng trong nước với nước ngoài.
>>> Xem thêm: Nghề bảo vệ là gì? Công việc và những khó khăn nghề bảo vệ
2. Làng lụa Vạn Phúc
Địa chỉ: Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội
Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát
Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng
Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng
Những câu thơ trên nhắc đến địa danh làng lụa Vạn Phúc, Hà Đông rất nổi tiếng. Không chỉ vậy, nơi đây còn tạo dấu ấn đặc biệt trong bộ phim của đạo diễn Lưu Huỳnh – Áo lụa Hà Đông.
Làng lụa Vạn Phúc là một làng nghề truyền thống, niềm tự hào của người dân Hà Thành. Đây là sản phẩm kết tinh từ chu trình “trồng dâu – nuôi tằm – kết kén – dệt lụa” rất công phu và khéo léo của người dân.
Với những chiếc kén tằm nhỏ bé thì bằng sự kỳ công, khéo léo, người ta dệt thành mảnh dải lụa mềm, nhẹ và cực kỳ mát tay. Dùng lụa Vạn Phúc được may làm áo dài, khăn lụa với quà tặng, áo yếm …
Cho đến nay, lụa Hà Đông không chỉ là sản phẩm được ưa chuộng trong nước mà còn trở thành vật phẩm tặng trong những sự kiện quan trọng với chính trị và ngoại giao.
Hiện nay, làng Vạn Phúc Hà Đông được rất nhiều bạn trẻ yêu thích đến check in, khiến cho làng nghề ở Hà Nội ngày càng được nhiều người biết tới.
3. Làng hương Quảng Phú Cầu
Địa chỉ: xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa, Hà Nội.
Một làng nghề ở Hà Nội được nhiều người biết đến là làng hương Quảng Phú Cầu, trong đó nổi tiếng nhất vẫn là hương đen Xà Cầu. Để làm ra được cây hương đen thì cần nhiều công đoạn thủ công, đòi hỏi khéo léo và tỉ mỉ.
Từng đoạn thân tre non được chặt thành từng đoạn, vót tròn và phơi khô, bột hương sẽ được nghiền nhỏ mịn sau đó trộn nhựa cây trám rừng và se lên. Tiếp theo hãy lăn bằng tay có que tre để thành que hương đen.
Hương đen hiện nay được gia đình dùng trong các ngày lễ, tết, ngày giỗ….hoặc thắp ở nơi thờ phụng linh thiêng gồm: Đình, chùa, miếu mạo… ở khắp mọi nơi trên đất nước Việt Nam.
4. Làng rối nước Đào Thục
Địa chỉ: xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội
Bộ môn múa rối từ lâu trở thành loại hình nghệ thuật truyền thống dân gian được lưu truyền và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, không phải ai cũng viết, ông tổ nghề múa rối của làng Đào Thục chính là Nguyễn Đăng Vinh, chức vụ Nội giám thời nhà Lê.
Khi còn làm quan trong triều thì ông đã được tiếp cận với nghệ thuật múa rối nước và biểu diễn cho triều đình. Ông đã đưa nó về làng rồi phát triển với mục đích gìn giữ và lưu truyền cho con cháu đời sau.
Con rối dùng để biểu diễn được chính tay thợ thủ công trong làng làm ra. Chúng được làm từ gỗ với lớp sơn bên ngoài để chống thấm nước. Mỗi con cao khoảng 30-40cm và được điêu khắc hình tượng nhân vật trong những câu chuyện dân gian của Việt Nam.
Làng múa rối nước Đào Thục hiện nay có hơn 20 tích trò gồm các vở rối cổ bắt nguồn với công việc đồng áng của cư dân nông nghiệp như cấy lúa, chăn trâu, cày bừa… Ngoài ra còn có các trò chơi dân gian khác như múa hát, đánh đu…đồng thời diễn ra câu truyện dân gian, truyền thuyết cổ…
5. Làng mây tre đan Phú Vinh
Địa chỉ: Gò Đậu, xã Phú Nghĩa, Chương Mỹ, Hà Nội
Biểu tượng của những nông dân Việt Nam gắn liền với cây tre. Hình ảnh đó còn đi vào thơ ca, lịch sử oai hùng và ứng dụng nhiều trong đời sống hàng ngày. Người dân dùng trẻ để đan rổ, giá, sàng, trồng trọt, xây nhà cửa… Hiện nay những sản phẩm từ mây tre đan được ứng dụng rộng rãi và xuất khẩu ra nước ngoài.
Hiện nay, làng nghề ở Hà Nội duy nhất còn giữ được nghề mây tre đan là Phú Vinh. Để ra đời sản phẩm chất lượng thì không chỉ đòi hỏi sự khéo léo mà còn có sự tập trung, tỉ mỉ từ khâu lựa chọn, xử lý nguyên liệu đến tạo ra thành phẩm, được bảo quản chống mối mọt.
Mây tre đan của Việt Nam hiện nay được ứng dụng nhiều sản phẩm đồ trang trí, giỏ mây, nội thất, túi xách, rèm cửa…và được xuất khẩu ra nước ngoài.
>>> Xem thêm: Nghề biên dịch là gì? Tố chất cần có để theo nghề?
6. Làng nghề thêu tay Quất Động
Địa chỉ: xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội
Một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, tinh tế, có năng khiếu thẩm mỹ, kỹ thuật là kinh nghiệm đó chính là thêu tay. Với những yêu cầu cao thì không phải ai cũng làm được. Từ việc thêu trên vải ren, lụa đến vải voan rất khó.
Chúng có đặc điểm rất mỏng, nhẹ, dễ bị co hay nhăn nhúm nếu kỹ thuật không tốt. Ngoài ra, nếu lựa chọn kim thêu không chuẩn hoặc đường kim thiếu chính xác sẽ tạo ra lỗ nhỏ trên vải rất thiếu thẩm mỹ và hỏng tác phẩm. Không chỉ vậy, việc tư duy màu sắc được đề cao khi thêu thùa khiến cho tổng thể sản phẩm bị rối mắt.
Những người thợ làng nghề thêu tay Quất Động đều là những nghệ nhân với nhiều năm kinh nghiệm. Họ được thế hệ trước truyền lại với mong muốn thế hệ sau được kế tục nghề truyền thống của quê hương.
Bài viết trên đây tổng hợp 5 làng nghề ở Hà Nội nổi tiếng và được rất nhiều người biết đến. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo để cập nhật thông tin hữu ích khác. Chúc bạn thành công!
About The Author
